Türkiye topraklarının önemli bir kısmında pamuk yetiştiriciliği yapılabiliyor. Daha çok alüvyal özelliğe sahip olan topraklarda yetişen pamuk, yaz aylarının sıcak ve kurak geçtiği bölgeleri seviyor.

sahip olan topraklarda yetişen pamuk, yaz aylarının sıcak ve kurak geçtiği bölgeleri seviyor. Yetişme zamanında bolca su isteyen pamuk, hasat zamanında da yine sıcak ve kurak bir mevsime ihtiyaç duyuyor. Tekstil ve dokuma sanayisinin ham maddesi olarak öne çıkan pamuk, Türkiye ekonomisi ve ihracat açısından önemli kaynaklar arasında.

En çok pamuk yetiştirilen bölgeler;

Türkiye'de pamuk en çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştiriliyor. Türkiye'de pamuk üretimi konusunda Şanlıurfa, Aydın ve Hatay öne çıkıyor.

- Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en çok Şanlıurfa'da yetişiyor. Tabii çevre illerde de yetiştirildiğini söylemek mümkün.

- Ege Bölgesi’nde özellikle Aydın'da çok fazla yetiştiriliyor. Aynı zamanda Balıkesir ve Manisa ile çevre illerde de pamuk tarımı yapılıyor.

- Akdeniz Bölgesi’nde başta Hatay olmak üzere Adana, Kahramanmaraş ve Mersin'de pamuk yetiştiriciliği yapılıyor.

- Marmara Bölgesi’nde ise daha çok Bursa ile Çanakkale'de yetiştiriliyor.

- Doğu Anadolu Bölgesi’nde de yetiştirilen pamuk, en çok Elazığ, Malatya ve Iğdır’ın iklim şartlarını seviyor.

İç Anadolu ile beraber Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki yüksek yerlerde, sıcaklık farkı nedeniyle yetiştirilemiyor. Aynı şekilde Karadeniz Bölgesi’nde de yaz aylarında kurak bir dönem söz konusu olmadığı için, pamuk yetişmesi mümkün olmuyor.

Cumhuriyetin ilk yıllarında pamuğa büyük bir önem verilmiştir.

Türkiye’de pamuk tarımı ve özellikle bu ürünü hammadde olarak işleyen sanayi kuruluşlarının gelişmesi, Cumhuriyetin ilanından sonra daha hızlı bir şekilde olmuştur. Ayrıca Türk halkının giyim ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeni iplik ve dokuma fabrikaları devlet eliyle kurulmuş ve bu fabrikaların pamuk ihtiyacı ülkemizin üretimi ile karşılanmıştır. ABD’lerinden getirilen pamuk tohumları Adana, Tarsus ve Nazilli gibi önemli pamuk üretim alanlarında kurulan ‘’Devlet Pamuk Üretme ve Islah Çiftlikleri” Akdeniz ve Ege bölgelerinde iklim koşullarını uygun türler yetiştirilmiş ve köylülere dağıtılmıştır. Bütün bu gayretler ve olumlu gelişmeler sonucu pamuk tarımı günümüzdeki önemli yerine ulaşmıştır.

Pamuk bitkisinin özelliği:

Pamuk bir Ekvator Bölgesi bitkisi olduğu için yetişme döneminde sıcak bir iklim ister.

 Pamuk tohumlarının çimlenmesi için en az 14 °C sıcaklık gerekir. Bitkinin gelişmesi 5°C da durur ve bu sıcaklıktan daha düşük sıcaklığa uzun bir zaman dayanamaz, bir müddet sonra ölür. Pamuğun gençlik devresinde 22-25° C sıcaklığa gerek vardır. Pamuk toprak üstüne çıktıktan sonra, tatlı bir 22-25 °C sıcaklığa gerek duyar ve ayrıca bu dönemde bitkinin iyi bir gelişme göstermesi için güneşli, bulutsuz, fakat zaman zaman sağanak yağmurlara gerek vardır. Bu dönemin iki aya kadar ve bu gençlik döneminden sonra daha sıcak bir iklime gerek duyulmaktadır. Pamuğun çiçeklenme, elma bağlama ve olgunlaşma döneminde ideal sıcaklık 25° C nin üstünde olması gerekir. Çünkü çiçeklenme, pamuk elmalarının olgunlaşması ve açması, gençlik döneminden daha fazla sıcaklık ister. Burada hemen işaret edelim ki, pamuk bitkisi soğuktan çok sıcağa daha dayanıklıdır.

Bu bitkinin 37,5 ° C gibi yüksek bir sıcaklıkta sadece gelişmesi durmaktadır. Pamuk ekim alanlarının belirlenmesinde sıcaklık tek faktör değildir. Sıcaklık kadar yağış \e havanın nem derecesi de önemlidir. Bitkinin kasık köklü oluşu ve yayvan yapraklı olması nedeniyle suya olan ihtiyacı çok fazladır. Eğer pamuk tarımı kuru yapılıyorsa, bitkinin gelişme döneminde yağış daha da önem kazanmaktadır. İdeal bir pamuk ekim alanında, bitkinin yetişme döneminde sağanak yağışlı, bulutsuz ve güneşli bir iklim gereklidir. Olgunlaşma döneminde ise bunun tersine yağışsız ve sıcak bir iklim gerekmektedir. Pamuk bitkisinin iyi gelişmesi ve yüksek bir verim alabilmek için ekimi yapılan toprağın kalın ve zengin olması gerekir. Çünkü boyundan iki, hatta üç defa daha derine gidebilen kazık kök sisteminin rahat gelişebilmesi ve bu bitkinin ekonomik olarak yetiştirilebilmesi ancak kalın topraklarda mümkündür. Pamuk sadece kalkerli ve bataklık toprakları sevmez. Yani bu bitki toprak konusunda fazla duyarlı değildir. Ancak hafif eğimli, kalın ve drenaja uygun alüvyal topraklar ülkemizde olduğu gibi dünyada da en ideal ekim alanlarını oluşturmaktadır.

Kaynakça:

Türkiye Coğrafyası ve Araştırma Merkezi

cografyaharita.comdünya.comupk.org.tr/