İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda yaşamını yitiren insanların sayısı 33 bin civarında olurken, yaralıların sayısının da 75 bin 577’ e yükseldiği, bunun sonucunda da her geçen zaman ölü ve yaralıların sayısı arttığı belirtilmektedir.
İsrail Ordusu’nun Gazze'deki bombardımanlarında istihbarat ve hedef belirleme için Lavender (Lavanta) adlı yapay zekâ uygulamasını kullandığı ve bu yapay zekâ programları ile çok büyük oranda sivil katliamına neden olduğu ortaya çıkmıştır. Lavender uygulamasının saha incelemelerinde “bu kişi Hamas’tan” demesi askeri yetkililer tarafından emir kabul edilerek hedefte bulunan kişi veya bina hava saldırısı öncesi imha edilmesi gereken hedef olarak işaretlenmektedir.
İsrail katliamlarının başladığı 7 Ekim ve sonrasında da Lavender sisteminin aktif olduğu Gazze’deki kayıplar ile yıkımlarının bu demle şiddetli olması ve ilk bir buçuk ayda 15 bin kişinin hava saldırısı ile öldürülmesinin bundan kaynaklandığı ifade edilmiştir.
Literatürde “Yapay Zekâ” için; bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrollü robotun, genellikle akıllı varlıklarla ilişkili görevleri yerine getirme yeteneğidir. Yapay zekâ sıklıkla akıl yürütme, anlam keşfetme, genelleme veya geçmiş deneyimlerden öğrenme, bir insanın yapabileceği bazı görevleri daha fazla veriyle daha hızlı bir şekilde yapmasını imkân tanıması gibi insanlara özgü entelektüel süreçlerle donatılmış sistemler geliştirmek amacıyla kullanılmaktadır. Kısaca yapay zekâ; insan zihni ile ilişkilendirdiği öğrenme ve problem çözme gibi bilişsel eylemleri taklit eden makineleri tanımlamak için kullanılmaktadır.
Lavender sistemi on binlerce Filistinlinin WhatsApp gruplarına, sosyal medya hesapları ile paylaşımlarına, ne sıklıkla cep telefonu değiştirdiklerine, adres değişikliği yapıp yapmadıklarını takip ederek, ne zaman evde olduklarını belirleyerek o evin bombalanması için işaretlemeler yapmaktadır.
İşgalci bir İsrailli askerin açıklamasında “Sisteme yüzlerce hedef koyuyoruz ve kimi öldüreceğimizi görmek için bekliyoruz. Bir gün tamamen kendi isteğimle 1200 yeni hedef ekledim, çünkü saldırılarımızın sayısı azalmıştı.” ifadesini rahatça söyleyebilmektedir.
Diğer bir İsrail askerinin açıklaması ise; “Saldırıları genellikle güdümsüz bombalarla gerçekleştiriyordu ve bu da kelimenin tam anlamıyla tüm evin, içindekilerinin üzerine yıkılması anlamına geliyordu. Ancak bir saldırının sonucunu umursamıyorsunuz. Hemen bir sonraki hedefe geçiyorsunuz. Sistem yüzünden hedefler hiç bitmiyordu. Sizi bekleyen 36 bin kişi daha var.” ifadesini soğuk kanlılıkla söyleyebilmektedirler.
İsrail’in Gazze’deki katliamlarını yapay zekâ sistemlerini kullanması bir dizi yasal ve ahlâki soruyu da gündeme getirmektedir.
