Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’de 2016 yılındaki darbe girişimi sonrası tutuklanan ve ardından “bylock” kullandığı ve “terör örgütü üyesi” olduğu gerekçesiyle 7 yıl 6 ay hapse mahkum olan emekli Büyükelçi Aydın Sefa Akay’ın 2017 yılında yaptığı başvuruyu bugün karara bağladı.
Euronews'in aktardığına göre, AİHM, başvuruyla ilgili olarak Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5. ve aile ve özel yaşama saygıyla ilgili 8. maddelerinin ihlal edildiğine hükmetti.
AİHM, Türkiye'nin Akay'a 21 bin euro maddi para cezası ödemesini kararlaştırdı. Karar gereği Türkiye mahkeme masrafları olarak ise 7 bin euro ödeyecek.
Akay, AİHM'den BM hakimi olarak görev yapamadığı süre için 150 bin euro, tutuklanmayla özgürlüğü kısıtlandığı ve itibarına zarar verildiği gerekçesiyle 110 bin euro olmak üzere toplam 260 bin euro maddi tazminat talebinde bulunmuştu.
AİHM’in gerekçeli kararında, Türkiye’deki yerel mahkemenin Akay’ın diplomatik dokunulmazlığı olmadığı yolundaki yorumunun “inandırıcı” olmadığı bildirildi.
Gerekçeli kararda, Akay'ın, “uluslararası hukuk uyarınca kişiliğinin ve özel ikametgahının dokunulmazlığı ve her türlü tutuklama veya gözaltına karşı korunma dahil olmak üzere tam diplomatik dokunulmazlığa sahip olduğu” yorumu yapıldı.
Kararda, “Akay’ın tutuklanması, duruşma öncesi gözaltına alınması, evinin ve şahsının aranması bu nedenle hukuka aykırıdır” denildi.
Türkiye’de yerel mahkemelerin, başvuranın diplomatik dokunulmazlığı konusunu ilk kez sekiz aydan uzun bir süre sonra incelediğine dikkat çekilen kararda, bu durumun da Akay'ın uluslararası bir yargıç olarak sahip olduğu her türlü korumayı boşa çıkardığı değerlendirmesinde bulunuldu.
Yapılan başvuruda, Akay’ın BM hakimi olup özel dokunulmazlığı olmasına rağmen evinin ve eşyalarının polis tarafından aranması ve duruşması öncesi tutukluluk koşulları ile yargılama süresinin uzunluğu yüzünden Türkiye’nin insan hakları ihlalinde bulunduğu belirtilmişti.
Türkiye'deki yargılanmasının ardından 7 yıl 6 ay hapis cezası 2021'de Yargıtay tarafından onanan Akay, şu anda Rize'de cezaevinde bulunuyor.
SUÇLAMALARI REDDETTİ
Akay, Türkiye’deki duruşmalarda hakkında yöneltilen suçlamaları reddetti.
ByLock kullanmasının kendisini 'FETÖ' üyesi yapmadığını belirten Akay, "Bu programı kullanan herkes, FETÖ'cü değil. Ben onlardan değilim. Programı indirdim, ancak şifre kullanmadım. Bu programı kullanıp FETÖ'cü olmayanların oranı yüzde bir dahi olsa ben onlardan biriyim” diye konuştu.
BM'deki hâkimlik görevi nedeniyle mutlak dokunulmazlığı bulunduğunu belirten Akay, tutuklanmasıyla Türkiye açısından bağlayıcılığı bulunan uluslararası hukukun ihlal edildiğini belirtti.
Dokunulmazlığıyla ilgili Dışişleri Bakanlığı'nca hazırlanan mütalaanın keyfi olduğunu belirten Akay, tüm saygın hukukçuların ictihatına göre mutlak dokunulmazlık sahibi olduğunu, BM'deki görevi geri alınıncaya kadar da bu durumun süreceğini belirtti.
Hiçbir terör örgütü veya dini grupla bağlantısının olmadığını söyleyen Akay, "FETÖ ile ne makam ne de çıkara dayalı hiçbir şekilde ilişkilendirilmeme imkan yok” dedi.
ByLock programını kullandığını dile getiren Akay, bunu önceki ifadelerinde de açıkça beyan ettiğini, bu programın terör örgütü mensuplarınca kullanıldığına dair bir bilgisinin olmadığını, programı Google Play Store'den indirdiğini ve herhangi bir şifreleme de yapmadığını bildirdi.
ByLock'un yanı sıra Skype, Viber, Whatsapp gibi diğer uygulamaları da indirip kullandığını söyleyen Akay, mahkeme başkanının "Bu programlar arasında Whatsapp çok bilinen bir uygulama. Bunlar varken ByLock'a neden ihtiyaç duydunuz? Size hangi kolaylığı sağladı da bu programı indirdiniz?" diye sorması üzerine, "Zamanın ruhu veya trend diyeyim. Emekli bir insanım. Ülkedeki genel emeklilik profiline uyan biriyim. Çok fazla vaktim oluyor. Bu tip iletişim kanallarını kullanıyorum” karşılığını verdi.
Burkina Faso Dışişleri ve Bölgesel İşbirliği Bakanı Djibrill Yipene Bassole ile yakın dostluğu bulunduğunu dile getiren Akay, ByLock programını Bassole'nin tavsiyesi üzerine indirdiğini öne sürdü.
BM'deki görevinden önce, Türkiye'nin Burkina Faso Büyükelçiliği görevini yürüttüğünü belirten Akay, farklı siyasi görüş veya dini cemaatlere mensup her Türk vatandaşıyla ilgilendiğini, Türkiye'ye döndükten sonra da burada tanıştığı kişilerle iletişimi sürdürdüğünü söyledi.
